به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، طرح کميته صلح عربي هفته گذشته در واشنگتن ارائه شد؛ طرحي که فلسطيني‌ها آن را امتيازدهي خواندند و اسرائيلي‌ها با استقبال نسبي از آن، اين امتيازدهي را ناکافي دانستند.
البته اين طرح، ابتکارعمل تازه اعضاي اتحاديه عرب نبود بلکه به‌روز شده طرحي بود که آنها سال 2002 ارائه کرده بودند. در آن زمان، اعراب پيشنهاد کرده بودند، با عقب نشيني اسرائيل به مرزهاي 1967 امکان راه حل دو دولتي مورد بررسي قرار گيرد. در مقابل نيز اعضاي اتحاديه عرب وجود دولت يهودي در منطقه را به رسميت بشناسند. 11 سال از ارائه اين ابتکارعمل گذشت و حاصلي نداشت، جزو تداوم شهرک‌سازي‌هاي اسرائيل در اراضي اشغالي.
اکنون بعد از بيش از يک دهه، در برهه‌اي خاص که خاورميانه درگير بحران‌هاي متعددي از جمله مناقشه در سوريه است، اعراب دست به کار شده‌اند تا به‌زعم خود براي احياي مذاکرات سازش چاره‌اي بينديشند. ماحصل تفکر آنها نيز چيزي نبود جزو اجماع آنها بر تبادل خاک يا طرح «زمين در برابر زمين» و بازگشت به مرزهاي سال 1967. علاوه بر اين، قرار شد بند مربوط به بازگشت آوارگان فلسطيني تا رسيدن اسرائيل و فلسطين به يک توافق اوليه مسکوت باقي بماند.
منظور از مرزهاي سال 67، بازگشت به زمين‌هايي است که تا پيش از جنگ شش روزه در سال 1967 به اسرائيل، اعراب و فلسطينيان تعلق داشته است. اسرائيل پس از نبردي کوتاه که از پنجم جولاي همان سال آغاز شد، توانست کنترل نوار غزه، صحراي سينا (مصر)، بيت‌المقدس شرقي، کرانه باختري رود اردن و بلندي‌هاي جولان (سوريه) را در دست بگيرد. مصر و اردن توانستند در سال‌هاي 1979 و 1994 با اسرائيل به توافق صلح دست پيدا کنند.
البته باراک اوباما، رئيس جمهور آمريکا، ارديبهشت ماه دو سال پيش در يک مصاحبه اختصاصي با بي بي سي درخواست کرده بود، مرزهاي سال 1967 پايه گفت‌وگوهاي صلح قرار گيرد.
جان کري، وزير خارجه آمريکا که پي‌گير موضوع صلح اسرائيل و فلسطيني‌هاست، نيز پس از انتصاب به اين سمت، به اعضاي اتحاديه عرب پيشنهاد کرده بود که طرح يازده سال پيش عربستان سعودي را بپذيرند و با تغييراتي که هر دو طرف قبول داشته باشند، مرزهاي سال 1967 دوباره احياء شود که در نهايت نيز چنين شد و حرف آمريکايي‌ها به کرسي نشست.
اما در اين ميان، بهترين محک براي درک ماهيت اين ابتکارعمل بررسي واکنش مقامات اسرائيلي و فلسطيني‌هاست. تزيپي ليوني که مسئول مذاکره صلح با فلسطيني‌هاست، در ديدار با جان کري اعلام کرد، تغيير موضع اعراب «خبر خوبي است که بايد از آن استقبال شود.»
وي با استقبال از موضع جديد اتحاديه عرب، آن را نشان‌دهنده درک درست رهبران عرب از واقعيت‌هاي کنوني دانست و گفت: «اين اقدام گامي بسيار مهم است و نشان مي‌دهد که اتحاديه عرب تغيير حاصل شده در کرانه باختري را دريافته و با تغيير مرزهاي 1967 موافق است. در واقع، شهرک‌سازي‌ها در کرانه باختري واقعيت موجود در اين منطقه را تغيير داده است.»
شيمون پرز، رئيس رژيم صهيونيستي نيز در سخناني با استقبال از عقب نشيني اخير اتحاديه عرب آن را گامي مثبت خواند.
اما در اين ميان، واکنش قابل تامل متعلق به منابع نزديک به بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل بود که امتيازات ارائه شده از سوي اعراب در طرح جديد را ناکافي دانست. يک منبع نزديک به بنيامين نتانياهو در واکنش به موافقت اعراب با مبادله زمين با اسرائيل، گفت: «اين امتيازات براي متقاعد کردن اسرائيلي‌ها درباره جديت اعراب در تحقق صلح، کافي نيست!»
جالب اينجاست، اسرائيلي‌ها در حالي امتيازات ارائه شده در اين طرح را ناکافي مي‌دانند که آنها خود ملزم به ارائه هيچ امتيازي به طرف فلسطيني نشده‌اند. همين موضوع نيز خشم گروه‌هاي فلسطيني در رام‌الله، غزه و اردوگاه‌هاي سوريه، لبنان و اردن برانگيخت.
در همين راستا بود که اسماعيل هنيه، نخست وزير دولت منتخب فلسطين در خطبه‌هاي نماز جمعه در مسجد العباسيه واقع در غرب شهر غزه، با طرح صلح عربي با رژيم اشغالگر و تبادل زمين با اين رژيم و نيز عدم پذيرش چشم‌پوشي از يک وجب از خاک فلسطين مخالفت کرد و خواستار عدم به رسميت شناختن اسرائيل در يک وجب از سرزمين فلسطين شد.
وي گفت: «کساني که دم از مبادله مي‌زنند ما به آنها مي‌گوييم که فلسطين ملک فروشي يا مبادله‌اي و تجاري نيست. فلسطين مرزهاي تاريخي و سرزمين ثابت و قدس يکپارچه است و آوارگان حق دارند به وطن و سرزمين خود که رانده شده‌اند، بازگردند و استراتژي امتيازدهي و مذاکرات بيهوده است و چيزي حاصل نخواهد کرد.»
وي افزود: «اين امتيازدهي جديد همزمان با نهضت امت و ملت‌هاي آن و بهار عربي رخ مي‌دهد و آمريکا و رژيم صهيونيستي در تلاش هستند تا کشورهاي شاهد بهار عربي را از پرداختن به قضيه اصلي خود منحرف کرده و امتيازات تاريخي از بقاياي رژيم‌هاي عربي در خصوص قضيه فلسطين و حق فلسطينيان در سرزمين فلسطين بگيرند.»
هر چند گفته شده، تشکيلات خودگردان فلسطين از مدت‌ها قبل با تبادل زمين موافقت کرده است، اما اعضاء اتحاديه عرب از ارائه چنين طرحي در چنين برهه‌اي قطعا منافع خاصي را دنبال مي‌کنند. نکته‌اي که برخي گروه‌هاي فلسطيني نيز به آن اشاره کرده‌اند.
به عنوان مثال، جبهه خلق براي آزادي فلسطين تصريح کرده، اتحاديه عرب به دنبال جلب دخالت آمريکايي- صهيونيستي در سوريه در مقابل ارائه چنين امتيازات خطرناکي است که ملت فلسطين و امت عربي با آن مخالف هستند.
با کنار هم قراردادن مجموعه اين نکات، به فراست مي‌توان دريافت از آنجائيکه شرايط کنوني منطقه آينده اسرائيل را با خطر جدي مواجه کرده، برخي حاميان پيدا و پنهان اين رژيم در تلاشند، هر گونه پيامد احتمالي عليه اسرائيل را خنثي کنند حتي اگر اين امر به قيمت خيانت به فلسطيني‌ها و چوب حراج زدن به سرزمين آنها تمام شود.
منبع:فارس